Hormat kepada oma Cets

Eerbetoon aan oma Cets.

Oma Cets is mijn grootmoeder. Bij al onze  bezoeken aan Indonesie is een vast onderdeel het eerbetonen aan de gestorven familieleden. Hun graven liggen op twee graven. In Bandoeng en in Tjimahi.

In Bandoeng  - Pandoe kerkhof- liggen de graven van mijn grootmoeder Oma Cets en haar zoon Oom Johan. Je moet er geweest zijn om te weten hoe de graven er uit zien.

Duidelijk is zichtbaar dat er gewoekerd is met de beschikbare ruimte op het kerkhof.. Op iedere vrijgekomen plek ligt een graf. De meeste graven stammen nog uit de Nederlands Indie tijd en in de daarop volgende jaren zijn er veel  graven bijgekomen.  Door ruimtegebrek is het gevolg dat alle graven pal zij aan zij gedolven werden. Van een gestructuurde rangschikking is geen sprake. De grafstenen liggen pal naast elkaar. Als je een graf wilt bezoeken moet je de weg er naar toe zoeken en over en op andere grafstenen staan en lopen. Gelukkig zijn  er op het kerkhof mannen aanwezig die hun diensten aanbieden om je naar het graf te brengen. Want de meeste graven zijn ook nog bedolven onder het onkruid. Zonder hen vinden wij de graven niet ondanks dat we er vaker zijn geweest Bovendien werpen zij zich op om direct met de schoonmaak van de graven te beginnen. In een paar minuten wordt zo’n graf ontdaan van het erop groeiende onkruid. En ... op het graf dat er naast ligt gegooid. De zerk wordt zichtbaar. Of wat ervan over is. De tropen slaat hier ook zijn slag. Er treden verzakkingen op en breuken zijn daarvan het gevolg. Vooral de graven van mijn oma en oom waren echt aan renovatie toe. Als eerste werd het graf van Oma Cets aangepakt Die was het ergste beschadigd. Bob en Manou hebben dit ook gezien bij hun bezoek van november j.

Gelukkig heb ik een neef Adri Moal die als toezichthouder en contactpersoon optreedt namens onze familie. Dit doet hij uitstekend. Hij kent de werkers, spreekt de soendanese taal, is een lokaal persoon en is bij het “ grafpersoneel” bekend. Als ik zelf de werkzaamheden zou aansturen zou ik heel veel problemen tegengekomen zijn. Op de eerste plaats de prijs zal veel hoger zijn. Jullie zijn rijk ....En de controle op de werkzaamheden is op afstand niet te doen. Daarom zijn Kitty en ik Adri zo dankbaar dat hij die taak als bemiddelaar op wil en kan nemen. 

En nu is het graf van oma klaar en hebben Kitty en ik onze belofte om terug te komen ingelost.

Nu kunnen we naar huis .....er is geen “lockdown “. Voor ons niet ten minste. We hebben tickets voor de terugvlucht van  25 maaart 2020. Ik ben blij als ik in de Boeing 777 ER van KLM zit. Stoel nummers 38G en 38H. Kaatje en ik zitten naast elkaar gescheiden door een gangpad.